Wstęp
Upadłość konsumencka to narzędzie, które daje osobom fizycznym możliwość uregulowania swoich długów w sytuacji, gdy stały się niewypłacalne. Dzięki nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe, wprowadzonej w 2020 roku, procedura ta stała się prostsza i bardziej dostępna. W artykule szczegółowo wyjaśnimy, jak złożyć wniosek o upadłość konsumencką po nowelizacji przepisów, omawiając krok po kroku wszystkie wymagane formalności, warunki oraz potrzebne dokumenty.
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to proces prawny, który umożliwia dłużnikom, będącym osobami fizycznymi, oddłużenie przez likwidację majątku lub zawarcie układu z wierzycielami. Celem tego postępowania jest umożliwienie osobie niewypłacalnej rozpoczęcia nowego życia finansowego poprzez umorzenie długów, których nie jest w stanie spłacić. Ważną zmianą, wprowadzoną nowelizacją, jest znaczne uproszczenie procedury oraz ograniczenie formalności związanych z oceną, czy dłużnik celowo doprowadził do swojej niewypłacalności.
Kto może złożyć wniosek o upadłość konsumencką?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wniosek o upadłość konsumencką może złożyć każda osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej i znajduje się w stanie niewypłacalności. Oznacza to, że osoba ta nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań finansowych, a jej długi przekraczają możliwości spłaty.
Warto jednak zaznaczyć, że upadłość konsumencka dotyczy wyłącznie konsumentów, co wyklucza przedsiębiorców. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które chcą skorzystać z upadłości, muszą zamknąć swoją firmę, a dopiero po zakończeniu działalności mogą wnioskować o upadłość konsumencką.
Wierzyciele a upadłość konsumencka
Nowelizacja Prawa upadłościowego daje również możliwość złożenia wniosku o upadłość konsumencką przez wierzycieli. Mogą oni złożyć wniosek, jeśli uznają, że dłużnik nie reguluje swoich zobowiązań i jest niewypłacalny. Niemniej jednak taka możliwość w praktyce jest rzadko wykorzystywana, gdyż zazwyczaj wierzyciele dążą do indywidualnych negocjacji z dłużnikiem.
Kiedy można złożyć wniosek o upadłość konsumencką?
Wniosek o upadłość konsumencką można złożyć w momencie, gdy dłużnik staje się niewypłacalny. Zgodnie z art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego, dłużnik jest niewypłacalny, jeśli jego majątek nie pozwala na terminową spłatę zobowiązań finansowych, a jego pasywa przewyższają aktywa. Oznacza to, że osoba ma więcej długów niż możliwości ich spłaty.
Dłużnik musi dołożyć wszelkich starań, aby dokładnie przedstawić swoją sytuację finansową, a wszelkie informacje zawarte we wniosku muszą być zgodne z prawdą. Podanie nieprawdziwych danych może skutkować odpowiedzialnością karną, zgodnie z art. 233 § 6 Kodeksu karnego.
Usunięcie przesłanek negatywnych
Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych nowelizacją jest usunięcie przesłanek negatywnych, które wcześniej mogły uniemożliwić złożenie wniosku o upadłość konsumencką. Wcześniej sądy badały, czy dłużnik nie doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa. Obecnie ta przesłanka została usunięta, co oznacza, że nawet jeśli dłużnik w pewnym stopniu przyczynił się do swojej sytuacji finansowej, nie wpływa to na możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Jakie dane powinien zawierać wniosek o upadłość konsumencką?
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musi spełniać wymogi określone w art. 491² ust. 4 Prawa upadłościowego. Oto, jakie informacje należy zawrzeć w takim wniosku:
1. Dane identyfikacyjne dłużnika:
- Imię i nazwisko,
- Adres zamieszkania,
- Numer PESEL (lub inny dokument identyfikacyjny, jeśli brak PESEL),
- Numer NIP, jeśli dłużnik prowadził działalność gospodarczą w ostatnich 10 latach.
2. Wskazanie majątku dłużnika:
- Opis nieruchomości, pojazdów i innych wartościowych przedmiotów, które należą do dłużnika,
- Miejsca, w których ten majątek się znajduje.
3. Uzasadnienie wniosku:
- Wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek, np. brak możliwości spłaty długów z bieżących dochodów,
- Krótkie wyjaśnienie przyczyn niewypłacalności.
4. Wykaz majątku:
- Aktualny i zupełny spis majątku dłużnika z podaniem jego szacunkowej wartości.
5. Spis wierzycieli:
- Lista wszystkich wierzycieli z podaniem ich adresów, wysokości wierzytelności oraz terminów zapłaty,
- Rozdzielenie wierzytelności spornych i bezspornych.
6. Spis wierzytelności spornych:
- Określenie zakresu, w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności (np. gdy trwa postępowanie sądowe w tej sprawie).
7. Lista zabezpieczeń:
- Informacja o zabezpieczeniach ustanowionych na majątku dłużnika, np. hipoteki, zastawy.
8. Informacja o dochodach i kosztach utrzymania:
- Informacja o przychodach dłużnika oraz kosztach utrzymania jego i osób na jego utrzymaniu w ostatnich 6 miesiącach.
9. Oświadczenie o prawdziwości danych:
- Dłużnik musi oświadczyć, że wszystkie informacje zawarte we wniosku są prawdziwe.
Jak wypełnić wniosek o upadłość konsumencką?
Ustawodawca ułatwił proces składania wniosku, zobowiązując do korzystania z formularza dostępnego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Formularz ten można wypełnić online lub pobrać i wydrukować. Warto go wypełniać uważnie, starając się nie pozostawiać pustych pól. Jeśli pewne informacje nie są istotne, należy je przekreślić, aby nikt nie mógł dokonać dopisków.
Jeśli potrzebujesz dodatkowego miejsca na opis, możesz dołączyć załączniki do wniosku i kontynuować numerację z formularza. Każdy załącznik należy szczegółowo opisać.
Ważne jest, aby wypełniony wniosek czytelnie podpisać i dołączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej, która wynosi 30 zł.
Gdzie złożyć wniosek o upadłość konsumencką?
Wniosek o upadłość konsumencką składa się do Wydziału Gospodarczego Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika. Można to zrobić osobiście, składając dokumenty w Biurze Obsługi Interesanta, lub przesłać je pocztą. Ważne jest dołączenie dowodu opłaty za wniosek, który wynosi 30 zł.
Co się dzieje po złożeniu wniosku?
Po złożeniu wniosku, sąd rozpatruje go w składzie jednoosobowym, zgodnie z art. 491³ Prawa upadłościowego. W przypadku, gdy dłużnik nie ma środków na pokrycie kosztów postępowania, pokrywa je tymczasowo Skarb Państwa.
Podsumowanie
Złożenie wniosku o upadłość konsumencką po nowelizacji przepisów jest teraz prostsze i mniej skomplikowane niż wcześniej. Kluczową zmianą jest usunięcie przesłanek negatywnych, dzięki czemu dłużnik nie musi się obawiać, że jego wniosek zostanie odrzucony z powodu wcześniejszych działań prowadzących do niewypłacalności.
Proces ten, choć uproszczony, wymaga dokładnego wypełnienia formularza i przedstawienia rzetelnych informacji. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże uniknąć błędów formalnych i przeprowadzi przez cały proces wniosku o upadłość konsumencką.
